หอชมเมืองกรุงเทพฯ และไอเฟล บ้านเรากำลังจะสร้างหอชมเมืองกรุงเทพฯ

บทความพิเศษ

หอชมเมืองกรุงเทพฯ และไอเฟล

หอชมเมืองกรุงเทพฯ และไอเฟล

” บ้านเรากำลังจะสร้างหอชมเมืองกรุงเทพฯ สูง 459 ม. ให้เป็นจุดน่าสนใจจุดหนึ่งในการท่องเที่ยว หากยืนยันว่าเป็นความสูงนี้จริง ก็จะเท่ากับว่าประเทศไทยกำลังจะมีงานก่อสร้างที่สูงกว่าตึก Petronas ของมาเลเซียเสียอีก เพราะตึก Petronas สูงเพียง 451.9 ม. เท่านั้น “

ภาพจำลอง หอชมเมืองกรุงเทพมหานคร
Picture of ม.ล.อัจฉราพร สุขสวัสดิ์​
ม.ล.อัจฉราพร สุขสวัสดิ์​

เผยแพร่: 07 ก.ค. 2560

แชร์บทความนี้

หอชมเมือง มีอยู่มากมายในโลก และหลายแห่งจะโฆษณาว่า “ถ้าไม่ได้ขึ้นไปบนยอดสุดของหอชมเมืองของเขา ก็เท่ากับไปไม่ถึงเมืองนั้น”

คนขึ้นไปเที่ยวบนหอหลายแห่งในโลก จะได้ประสบการณ์คล้าย ๆ กัน คือได้เห็นทัศนียภาพของเมืองทั้งเบื้องล่าง และเบื้องหน้าที่ไกลออกไปลิบ ๆ โดยยังมีกล้องส่องทางไกลไว้บริการให้ดูไปยังจุดต่าง ๆ ซึ่งจะมีผังภาพที่วางอยู่ข้าง ๆ ไว้เทียบเคียง ทำให้ทราบว่าตรงไหนคืออะไร บนหอมักจะมีบริการไปรษณีย์ให้ส่งโปสการ์ด หรือจดหมาย ซึ่งการประทับตราไปรษณีย์บนจดหมายที่ยอดหอนั้น สุดแสนมีค่าสำหรับบางวาระ เช่น วันขึ้นปีใหม่ วันแม่ วันวาเลนไทน์ ฯลฯ ซึ่งจะมีคนขึ้นไปส่งไปรษณีย์กันมากเชียวค่ะ

หอบางแห่งมีภัตตาคารหรู และที่ขาดไม่ได้ คือจะมีห้องสุขาบนหอ สำหรับคนที่ขึ้นบนที่สูงแล้วกลั้นไม่ไหว ฯลฯ จากการที่ได้ไปขึ้น หอคอย หอนาฬิกา หอกระโดดสกี หอระฆัง รวมทั้งหลังคาโบสถ์ และมหาวิหารหลายแห่ง  ก็ถามตัวเองว่า… หอสูงที่ไหนบ้าง ที่เขาสร้างให้เราประทับใจที่สุด? ก็ขอตอบว่า… หอไอเฟล ซึ่งไปขึ้นมานานมากแล้ว แต่ก็สามารถจดจำหลาย ๆ อย่าง และประทับใจมากกว่าหอ Petronas ที่ไปขึ้นตอนหลังเสียอีก

บันไดทางขึ้น หอไอเฟล ฝรั่งเศส

เมื่อวิเคราะห์ว่า ทำไมหอไอเฟลจึงทำให้เราประทับใจได้มากขนาดนั้น ตอบได้เลยว่า… เพราะเขาทำให้เราได้สัมผัสและรับรู้เนื้อหาค่ะ ในหลักนิเทศศาสตร์ก็คือ เรื่องของ Contents หรือ Messages นั่นเอง

ดั้งเดิมแล้ว ตอนที่สร้างหอไอเฟลขึ้น คือพื้นที่จัดงานแสดงสินค้าหรือ EXPO Paris 1889 ซึ่งได้ตั้งหัวข้อว่า French Revolution (สำหรับปี 2017 คือปีนี้ หรือหลัง EXPO Paris 1889 มา 128 ปี จัดที่คาซักสถาน ชื่อหัวข้อว่า… Future Energy เพิ่งเปิดงานไปเมื่อ 10 มิ.ย. นี้ ทำไมจึงเงียบจังคะ) ในงาน EXPO Paris 1889 หอคอยไอเฟลตั้งอยู่ในพื้นที่ ๆ ลานกว้างของ Champ de Mars ที่เคยใช้ฝึกทหารของกองทัพฝรั่งเศส เขาสร้างไอเฟล เพื่อจะใช้เป็นหอสูงให้คนขึ้นไปดูพื้นที่จัดงาน EXPO เบื้องล่าง และชมมหานครปารีสทั่วไป ซึ่งหากอากาศดี จะมองได้ไกลไปถึงพระราชวังแวร์ซายน์
ฝรั่งเศสต้องการอวดปารีส เมืองที่ได้กลายเป็น Metropolitan มาพักใหญ่ อันเป็นผลมาจากการรื้อเมืองปารีสเก่าลงแทบหมด แล้วสร้างเมืองใหม่ขึ้นแทนในสมัยจักรพรรดิ นโปเลียนที่ 3 ปารีสอยากอวดเมืองใหม่ ที่มีตึกนีโอคลาสสิกสีครีมนวล โอเปร่าเฮ้าส์ น้ำพุมากมาย บูเลวาร์ดกว้างขวาง ฯลฯ
หอไอเฟลเป็นหอสูง เป็นหอสูงให้คนขึ้นไปชมมหานครปารีส หากอากาศดี จะมองได้ไกลไปถึงพระราชวังแวร์ซายน์
Paris Expo 1889 จงใจปรับเวลาจัดงานให้ตรงกับวาระครบรอบ 100 ปี การปฏิวัติใหญ่ของประชาชนที่ล้มราชวงศ์บูร์บองพอดี จึงได้ตั้งหัวข้อการจัดงานว่า “French Revolution” ซึ่งกินความถึงการปฏิวัติการเมือง การปฏิวัติด้านเทคโนโลยี และด้านอื่น ๆ ของฝรั่งเศส แค่นี้ก็หวือหวาแล้วค่ะ แต่ลึก ๆ แล้ว ฝรั่งเศสนั้นอัดอั้นกับที่อังกฤษจัดงาน Expo ครั้งแรกคือ The Great Exhibition ในปี 1851 ในหัวข้อ Industry of All Nations ซึ่งจัดได้ยิ่งใหญ่มาก เมื่อ 38 ปี ก่อนหน้าที่ฝรั่งเศสจัด
อังกฤษจัด The Great Exhibition ในปี 1851 ขึ้นที่ Hyde Park โดยได้สร้าง Chrystal Palace หรือปราสาทแก้วมหึมา สูงขนาดคลุมต้นไม้ในงานได้ งานครั้งนั้นคนทั่วโลกเข้าชมมากถึง 6 ล้านคน ทำให้ตื่นตาตื่นใจไปตาม ๆ กัน หลังจากนั้นมา แม้อังกฤษได้จัด Expo อีก 1 ครั้ง และฝรั่งเศสได้จัด Expo ถึง 3 ครั้ง ก็ไม่ดังเท่าอังกฤษจัดครั้งแรก แต่ Paris Expo ปี 1889 เที่ยวนี้ ฝรั่งเศสพร้อมและขอจัดหนักค่ะ
ภาพการก่อสร้าง หอไอเฟล ของฝรั่งเศส นับตั้งแต่ปี ค.ศ 1887 - 1889
โลกได้เข้าสู่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมเต็มขั้นน คนยุโรปสามารถนำเหล็กชิ้นใหญ่มาขึ้นรูป ปรับแต่งให้รายละเอียดได้ราวกับงานปั้นกับมือ ทำให้เกิดศิลปะเหล็กที่จะเข้าสู่ยุค Art Nouveau วิศวกรชื่อ Gustave Eiffel รู้จังหวะว่า ศิลปะ Art Nouveau กำลังจะเกิด จึงทำการเสนอแบบก่อสร้างหอคอย ผสานศิลปะต้นยุค Art Nouveau ด้วยหอคอยซึ่งประกอบขึ้นด้วยเหล็กหลายรูปร่าง ให้สูง 300 ม. ซึ่งจะเป็นหอคอยสูงที่สุดในโลก
งานวิศวกรรมหอไอเฟล จะแสดงถึงงานก่อสร้างเหล็กของฝรั่งเศสที่น่าทึ่ง เพราะแม้เป็นโครงสร้างเหล็กหนัก 7,300 ตันก็จริง แต่หากย่อลงมาให้สูงขนาดเก้าอี้นั่งขนาด 2 ฟุตครึ่ง หอไอเฟลจะมีน้ำหนักเฉลี่ยที่แต่ละขาแค่เพียง 7 กรัมเท่านั้น แค่นั้นก็อึ้งกันตาค้างแล้วค่ะ…. แต่เสียงต่อต้านในการก่อสร้างหอไอเฟลก็ดังอื้ออึง เพราะค่าก่อสร้างที่สูงถึง 7.8 ล้านฟรังค์ พวกนักเขียนและพวกศิลปินราว 300 คน รวมกันออกมาด่า ว่าจ่ายเงินไปแพงเพื่อสร้างโครงเหล็กเปลือยเปล่าทุเรศบ้าบอขึ้นในงาน
The Iron Lady ภาพยนตร์ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับ หอไอเฟล
คณะกรรมการไม่ฟังเสียง ในที่สุด Eiffel Tower ก็เกิดขึ้น แต่ก็ปลอบใจพวกต่อต้านไปว่า “พวกท่านทนดูไปหน่อยก็แล้วกัน… หลังงาน Paris Expo 20 ปี เดี๋ยวจะทำการรื้อหอไอเฟลลง” แต่หอไอเฟลก็รอดจากการถูกรื้อทิ้ง เมื่อรัฐบาลต้องการหาเสาวิทยุสูงพอ ที่ไว้ดักฟังสัญญาณวิทยุข้าศึกในมหาสมุทรแอตลันติก ในสงครามโลกครั้งที่ 1 ประมาณนี้แหละค่ะ… คือเนื้อหาที่ เกี่ยวกับหอไอเฟล ซึ่งวันนี้ได้กลายมาเป็น La Dame de Fer หรือ The Iron Lady ซึ่งเมื่อถูกถ่ายทอดออกมาให้เราได้ยิน เห็น และสัมผัส ขณะที่เราอยู่ที่หอไอเฟลแล้ว ทำให้เราเกิดความประทับใจกับหอไอเฟลได้อย่างประหลาด
หอไอเฟล ครองตำแหน่งเป็นหอคอยหรืออาคารสูงที่สุดในโลกมานานราว 30 ปี จนกระทั่งอาคาร Chrysler ได้สร้างขึ้นใน New York สูงกว่าหอไอเฟล 19 ม. และหลังจากนั้นมา ความสูงของหอคอยและอาคารกลายเป็นสถิติที่ ถูกไล่ล่าทำลายมาอย่างต่อเนื่อง
เราทราบว่า การสร้างหอคอยชมเมืองกรุงเทพ ฯ ครั้งนี้จะใช้เป็นที่แสดงแนวคิดในปรัชญา “ศาสตร์พระราชา” และสะท้อนรูปแบบในเอกลักษณ์ของความเป็นไทย ท่านต้องสร้างเนื้อหาและวิธีการสื่อสารให้หอชมเมืองกรุงเทพ ฯ สามารถแสดงแนวคิดนั้นได้ชัดเจน ประทับใจให้คนจำไปมิรู้ลืมให้ได้นะคะ